Iedereen kan zelf energie opwekken, bijvoorbeeld door zonnepanelen op het dak te leggen. Dat is kleinschalig; genoeg voor een huishouden of voor je eigen bedrijf. Als je heel veel energie op een plek uit hernieuwbare bronnen tegelijk opwekt, noem je dat grootschalige opwek. Dat kan de opwek van elektriciteit zijn (bijvoorbeeld uit de zon), of de opwek van warmte (bijvoorbeeld uit de bodem).

De allergrootste (duurzame) energiecentrales die we in Nederland hebben zijn windparken op zee, kerncentrales en energiecentrales die energie opwekken met gas, kolen en/of biomassa (of een combinatie daarvan). Daarnaast wekken we op land grootschalig (duurzaam) energie op met wind- en zonneparken, geothermie, aquathermie of biomassa/biogas. Al deze methoden hebben we in Nederland nodig om voldoende energie op te wekken voor onze behoefte. En om af te stappen van fossiele brandstoffen. Dit betekent niet dat al deze methoden ook lokaal in Kaag en Braassem een plek krijgen.

We hebben in de LES veel aandacht voor grootschalige opwek, omdat dit een proces is waar de gemeente dicht bij betrokken is. Er zijn vergunningen nodig en er wordt aanspraak op ruimte in de gemeente gemaakt. Daarom willen we in de LES nadenken onder welke voorwaarden dit mogelijk is.

Klik op de hyperlinks voor de bronvermelding.

Zonder duurzame energie (warmte, brandstof, elektriciteit) is geen CO2-neutrale energievoorziening mogelijk. Een groot deel van de inwoners wil bijdragen aan het beperken van CO2-uitstoot, net als de gemeenteraad en het bestuur. Uit een enquête in 2020 van de gemeente blijkt dat het merendeel van het inwonerspanel van Kaag en Braassem voor het opwekken van energie uit zon en wind is. Ook vinden zij het belangrijk dat de gemeente energieneutraal wordt.

Klik op de hyperlinks voor de bronvermelding. Overige bronnen:
Rijksoverheid stimuleert duurzame energie

Nederland bouwt enkele grote windparken op zee. Al die windparken samen moeten volgens het Klimaatakkoord in 2030 een vermogen hebben van 21.000 Megawatt. Dat is 75% van het huidige (dus niet toekomstige) elektriciteitsverbruik in Nederland.

Windenergie op zee gaat dus veel elektriciteit leveren, maar het is niet genoeg om heel Nederland van duurzame energie te voorzien. Daarom zijn ook energieprojecten op land nodig. In het Klimaatakkoord staat hoeveel we in 2030 aan duurzame elektriciteit op land willen opwekken. Ook Kaag en Braassem levert hier haar bijdrage aan.

Klik op de hyperlinks voor de bronvermelding.

Nee, dat klopt niet, ook al gebruiken tegenstanders van de energietransitie deze bewering vaak. Moderne windmolens en zonnepanelen leveren binnen één jaar, en vaak al sneller, meer op dan dat er energie is verbruikt tijdens de productie.
Dit blijkt uit een groot verzamelonderzoek van het IPCC en in het wetenschappelijke tijdschrift Energy Policy van Elsevier.

Klik op de hyperlinks voor de bronvermelding.

Volgens het IPCC zijn zon- en windenergie bewezen technieken met de laagste kosten die de belangrijkste bijdrage leveren tegen klimaatverandering. Uiteraard moeten deze technieken ook duurzaam geproduceerd worden en bij het einde van de levensduur duurzaam hergebruikt worden. De gemeente stelt onder meer eisen aan duurzame inkoop.

Klik op de hyperlink voor de bronvermelding.

Windturbines kunnen de natuur aantasten en voor geluidshinder en slagschaduw zorgen. Daarom is het belangrijk om zorgvuldig een goede plek te zoeken voor de plaatsing. Daar zijn wettelijke richtlijnen voor, bijvoorbeeld zodat er voldoende afstand tot bebouwing is. De mogelijke negatieve effecten worden voor elk gebied altijd van tevoren in kaart gebracht in een Milieu Effect Rapportage (MER). Een algemene MER is uitgevoerd voor de hele regio Holland Rijnland. Bij elk nieuw windproject met meer dan twee windturbines wordt een MER voor die locatie gemaakt. Daarbij wordt altijd rekening gehouden met de meest actuele norm die aangeeft hoeveel meter afstand er moet bestaan tussen bebouwing en windmolens.

Sommige mensen maken zich zorgen over hinder door laagfrequent geluid van windmolens. Er zijn geen aanwijzingen dat laagfrequent of infrageluid van windmolens een ander of ernstiger negatief effect geven dan gewoon ervaren geluid.

Wat zonneparken betreft maken sommige mensen zich zorgen over hinder door elektromagnetische velden of de bromtoon van een omvormer. Er zijn geen aanwijzingen dat elektromagnetische velden hinder geven. Voor het geluid van omvormers zijn limieten vastgesteld, die ook voor andere apparaten gelden. Een omvormer is daarmee niet hinderlijker dan andere elektronische apparatuur.

Als gemeente verlenen we geen vergunning voor onacceptabele risico’s voor mens en natuur zoals vastgelegd in de wet. Daarnaast streven we naar natuurverbetering bij wind- en zonprojecten.

Niets doen heeft tegelijkertijd veel negatievere effecten door de impact van klimaatverandering. Hier in Nederland en elders ter wereld.

Klik op de hyperlinks voor de bronvermelding. Overige bronnen:
RIVM over windturbines en gezondheid
Klimaatakkoord: effecten van nieuwe energiebronnen op gezondheid en veiligheid in Nederland
Rijksoverheid over klimaatverandering en gevolgen

Helaas, de energietransitie gaat zó snel dat de netbeheerders Liander en TenneT de extra vraag naar en het aanbod van elektriciteit niet kunnen bijbenen. De problemen die daarbij kunnen ontstaan, noemen we netcongestie. Ook in Kaag en Braassem kan dit voorkomen. Extra verzwaring en uitbreiding van het net is nodig om vraag en aanbod bij elkaar te blijven brengen. In 2025 en in 2028 staan uitbreidingen gepland in Kaag en Braassem. Daar werkt de gemeente uiteraard aan mee. Netcongestie zal echter de komende jaren niet helemaal weggaan en is dus een factor om rekening mee te houden. Zo kunnen huishoudens met zonnepanelen gaan merken dat niet alle zonne-energie teruggeleverd kan worden. Ook kunnen grootverbruikers mogelijk op een wachtlijst komen om aangesloten te worden.

Er zijn verschillende oplossingen die nu al helpen om met netcongestie om te kunnen gaan. Zo zijn grote energieverbruikers bezig om pieken in hun vraag aan te laten sluiten bij pieken in het aanbod. Een andere oplossing die in de toekomst een grotere rol gaat spelen, is de mogelijkheid om elektriciteitsoverschotten op te slaan op grote batterijen en op een ander moment te verbruiken. Al die oplossingen helpen in het voorkomen van overbelasting van het elektriciteitsnet.

In de LES kijken we naar de omvang van netcongestie, wat mogelijke oplossingen zijn en welk handelingsperspectief de gemeente, de netbeheerders, de markt en inwoners hebben.

Klik op de hyperlinks voor de bronvermelding. Overige bronnen:
Deel elektriciteitsnet Holland-Rijnland bereikt maximale capaciteit
Webinar door Liander over congestiestation in Leimuiden

Nee, de gemeente mag wettelijk niet zelf investeren in oplossingen zoals opslag, omdat overheden geen bedrijfsmatige activiteiten mogen ondernemen. Daarom kan de gemeente ook niet zelf energie gaan leveren. Wel kunnen we beleidsmatige keuzes maken die gunstig zijn voor het net, zoals toestaan dat marktpartijen of inwoners batterijen plaatsen, slimme laadpalen voor elektrisch vervoer laten installeren, zoekgebieden van wind en zon samen in de markt zetten en belanghebbenden informeren over het nut van opslag en flexibiliteit.

Laadpalen voor elektrisch vervoer zullen bij inwoners, bij bedrijven, op parkeerplaatsen en in de openbare ruimte geïnstalleerd moeten worden. Iedereen moet daar aan bijdragen. De gemeente faciliteert laadpalen in de openbare ruimte voor inwoners die niet beschikken over een parkeermogelijkheid op eigen terrein. Met prognose- en plankaarten wordt hier een zo goed mogelijke invulling aan gegeven. Daarnaast worden in de toekomst meer snellaadstations gerealiseerd, zowel in (semi-)publieke ruimte als op privégronden (bijvoorbeeld tankstations).